![กาแฟเอสเพรสโซ (Espresso)](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-01.png)
What is Espresso ความลับภายใต้ช็อตกาแฟเอสเพรสโซที่คุณคาดไม่ถึง
เมื่อพูดถึงกาแฟเอสเพรสโซ (Espresso) ที่มาจากภาษาอิตาลี แปลว่า เร่งด่วน จากการสกัดด้วยแรงดันไอน้ำผ่านตัวกาแฟที่บดละเอียด จนออกมาเป็นกาแฟเอสเพรสโซ ซึ่งช็อตกาแฟในแก้วเล็ก ๆ นี้ มีความหมายและเสน่ห์ที่ซ่อนอยู่ภายใต้รสชาติที่ซับซ้อน โดยหลายคนที่เป็นคอกาแฟอยู่แล้ว อาจจะคุ้นเคยกับกาแฟเอสเพรสโซกันมาบ้าง เพราะเป็นเมนูที่มีอายุยาวนานกว่า 100 ปี และในแต่ละยุคสมัยก็มีการนำเสนอกาแฟเอสเพรสโซในแบบใหม่ ๆ มาตลอด จนอาจทำให้เกิดความสับสนได้ว่าความจริงแล้ว กาแฟเอสเพรสโซ คืออะไร หน้าตามันเป็นยังไง วันนี้ Thomas Thailand จะพาทุกคนไปเจาะลึกถึงกาแฟเอสเพรสโซกันครับ
กาแฟเอสเพรสโซ คืออะไร
กาแฟเอสเพรสโซ เป็นกาแฟดำรูปแบบหนึ่งที่สกัดด้วยแรงดันสูง ใช้ไอน้ำดันน้ำร้อนไปยังตัวผงกาแฟที่บดละเอียดแล้วอย่างรวดเร็วผ่านเครื่องชง Espresso ใช้เวลาประมาณ 25 – 30 วินาที และสกัดออกมาเป็นแก้วต่อแก้ว ในลักษณะแก้วช็อต ปริมาณ 15 – 60 มิลลิลิตร ซึ่งเมล็ดกาแฟที่ใช้ทำกาแฟเอสเพรสโซ มักเป็นเมล็ดกาแฟอาราบิกา (Arabica) แต่บางที่ก็จะผสมกับเมล็ดกาแฟโรบัสตา (Robusta) เข้าไปด้วย
![หนึ่งแก้วช็อตกาแฟเอสเพรสโซ](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-03.png)
ในหนึ่งแก้วช็อตกาแฟเอสเพรสโซ ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ
- Crema (ครีมม่า) ฟองโฟมสีทองที่อยู่ด้านบนสุดของกาแฟเอสเพรสโซ ประกอบด้วย ไอน้ำ, ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์, ผนังของเนื้อกาแฟ และน้ำมันที่อยู่ในกาแฟ
- Body (บอดี้) อยู่ส่วนตรงกลางของกาแฟเอสเพรสโซ
- Heart (ฮาร์ต) ส่วนของเหลวด้านล่างกาแฟเอสเพรสโซ ประกอบด้วย ไอน้ำ, สารแขวนลอยและของแข็งที่ไม่ละลายน้ำ และฟองอากาศ
จุดเด่นของกาแฟเอสเพรสโซ คือให้กลิ่นและรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ของเมล็ดกาแฟตัวนั้นออกมาได้มากที่สุด เข้มข้น ไม่ปรุงแต่ง และไม่ผสมกับอย่างอื่น เสิร์ฟเป็นเครื่องดื่มร้อน เพื่อให้ผู้ดื่มสัมผัสรสชาติที่แท้จริง
![ความแตกต่างของ Espresso & Ristretto & Lungo](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-04.png)
ประเภทของกาแฟเอสเพรสโซ
- Espresso ช็อตกาแฟที่ประกอบด้วยกาแฟและน้ำร้อน
- Ristretto ช็อตกาแฟเอสเพรสโซ ที่เพิ่มความเข้มข้นของปริมาณน้ำกับกาแฟให้เข้มขึ้นจากอัตราส่วนเดิม เช่น เดิมกาแฟเอสเพรสโซ เป็นอัตรา 1:2 = Ristretto ควรจะเป็น 1:1
- Lungo ลดความเข้มข้นของกาแฟเอสเพรสโซลง ด้วยอัตราส่วน 1:3
“กาแฟดำทุกชนิด ไม่ใช่กาแฟเอสเพรสโซ” อาจมีบางคนที่เหมารวมทั้งสองอย่างนี้เข้าด้วยกัน แต่กาแฟดำนั้นยังมีอีกหลายรูปแบบมากทั้ง Filter Coffee รวมถึง Cold Brew เองก็เป็นกาแฟดำเช่นกัน กาแฟที่จะถือเป็นเอสเพรสโซนั้นจะต้องเป็นกาแฟที่สกัดด้วยวิธีแรงดันไอน้ำดันออกมาเท่านั้น เมื่อเติมหรือผสมอย่างอื่นเข้าไปก็จะไม่ใช่กาแฟเอสเพรสโซ
![เอสเย็น หาดื่มได้แค่ในไทย](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-05.png)
กาแฟเอสเพรสโซเย็น ไม่มีในโลก แต่หาดื่มได้ในไทย
ช็อตกาแฟเอสเพรสโซ เปรียบเสมือนสารตั้งต้นที่สามารถเอาไปผสมกับอย่างอื่น เพื่อเกิดเป็นเมนูใหม่ขึ้นมา
ช็อตกาแฟเอสเพรสโซ ‘ผสมน้ำเปล่า’ กลายเป็น ‘อเมริกาโน (Americano)’ ดื่มได้ทั้งร้อนและเย็น
ช็อตกาแฟเอสเพรสโซ ‘ผสมนม’ กลายเป็น ‘ลาเต้ (Latte)’ ดื่มได้ทั้งร้อนและเย็น
ช็อตกาแฟเอสเพรสโซ ‘ผสมนมและช็อกโกแลต’ กลายเป็น ‘มอคค่า (Mocha)’ ดื่มได้ทั้งร้อนและเย็น
ในทางสากลแล้วเมนูกาแฟเอสเพรสโซเย็น มันไม่มีอยู่บนโลก แต่ด้วยความที่ประเทศไทยเรามันเป็นประเทศร้อน ขนาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยังใส่น้ำแข็งได้เลย แล้วกับกาแฟก็คงไม่รอดที่จะมีการพลิกแพลงจนเป็นเมนู ‘เอสเย็น’ ช็อตเอสเพรสโซ ผสมกับนมข้นหวานหรือนมข้นจืดนั่นเอง เรียกได้ว่าเป็นเมนูสุดเอ็กซ์คลูซีฟที่หาดื่มได้เฉพาะที่ไทยเท่านั้น ซึ่งมันก็ไม่ผิดนะ มองเป็นเสน่ห์อีกรูปแบบหนึ่งของกาแฟเอสเพรสโซ่ก็ได้ ดื่มแล้วรู้สึกดีก็เพียงพอแล้ว
ดื่มกาแฟเอสเพรสโซยังไง?
![ทริคดื่มกาแฟเอสเพรสโซ](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-06.png)
มือใหม่ที่กำลังฝึกชิมกาแฟเอสเพรสโซอาจกำลังสงสัยว่าช็อตแค่นี้ต้องดื่มยังไง เพราะปกติแล้วกาแฟเอสเพรสโซจะถูกเสิร์ฟมาพร้อมกับน้ำอุ่น หรือโซดา (บาริสต้าจะถามเราว่าจะรับแบบไหน) และจานรอง พร้อมช้อนคนกาแฟ เอาล่ะเราไปชิมกาแฟเอสเพรสโซพร้อมกันเลย
- เสิร์ฟปุ๊บ ชิมปั๊บ เพราะถ้าปล่อยทิ้งไว้นานไป crema จะหาย
- น้ำอุ่น หรือโซดา ดื่มเพื่อล้างปากก่อนชิม ในโซดามีก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ช่วยทำให้ลิ้นสัมผัสรสของกาแฟได้ดียิ่งขึ้น
- ใช้ช้อนคนกาแฟ จะคนยังไงก็ได้ให้ไปถึงก้นแก้ว แต่ไม่ต้องคนหลายครั้ง เพื่อให้รสชาติเข้ากัน
- ดื่มเพียง 3 จิบ ภายใน 5 – 10 นาที หลังเสิร์ฟ จิบแรกลองดูว่าเราสัมผัสอะไรได้บ้าง แล้วเว้นสัก 5 วินาที ชิมจิบที่สอง ดูว่าสิ่งที่เราเจอในจิบแรกพัฒนาเป็นอะไร หรือเจออะไรใหม่บ้าง จิบที่สามก็จะหมดแก้วพอดีมี after taste รสติดลิ้น ติดคอ
- ดื่มที่ร้านเท่านั้น ไม่ควร Take away
‘Espresso On Ice’ อีกหนึ่งรูปแบบการชิมกาแฟเอสเพรสโซ คือการสกัดช็อตกาแฟลงบนน้ำแข็ง เสิร์ฟในแก้วช็อตเหมือนเดิม มีเพียงช็อตเอสเพรสโซ+น้ำแข็ง คล้ายกับการดื่มแอลกอฮอล์แบบ Neat นั่นเองครับ
รสชาติของกาแฟเอสเพรสโซเป็นแบบไหน?
![รสชาติของกาแฟเอสเพรสโซเป็นแบบไหน](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-07.png)
ลักษณะกาแฟเอสเพรสโซที่ควรจะเป็น
- กลิ่น/รส ซับซ้อน แต่รู้สึกถึงความลงตัว
- นุ่มนวล กลมกล่อม อโรมาหอมฟุ้ง
- มีรสหวาน สัมผัสความเปรี้ยวเล็กน้อย
- สะอาด เกลี้ยงเกลา
- มีบอดี้เต็ม รู้สึกถึงความเข้มข้น
- ดื่มแล้วลื่นคอ
แต่ถ้าเจอลักษณะกาแฟเอสเพรสโซแบบนี้อาจไม่เวิร์กนัก…
- เปรี้ยวฉุน แสบลิ้น
- ฝาด หยาบ กระด้างภายในปาก
- รู้สึกถึงอโรมาคล้ายไม้ มีความเขียว (อาจเป็นที่เมล็ดกาแฟ หรือการคั่ว)
- กลิ่นเหม็นหืน (อาจเป็นที่การเก็บรักษาเมล็ดกาแฟ)
- มีรสขมเกินไป (อาจเป็นที่เมล็ดกาแฟ หรือการคั่ว)
อีกอย่างที่ลองสังเกตไว้ด้วยก็ไม่เสียหาย คือ ‘Taste note’ ของเมล็ดกาแฟ ถ้าสัมผัสได้อย่างชัดเจนมาก ๆ เช่น แค่เปิดถุงก็ได้กลิ่นแล้ว พีชก็พีชจ๋า บลูเบอร์รีก็โคตรบลูเบอร์รี รวมถึงตอนที่ดมกลิ่นก่อนชิมกาแฟเอสเพรสโซ ก็ได้ Taste note ที่ชัด เมื่อไหร่ก็ตามที่ดื่มกาแฟแล้วรู้สึกไม่เหมือนดื่มกาแฟ นั่นแปลว่าคุณกำลังเจอกับ ‘Fake coffee’ อยู่
*Fake coffee คือ กาแฟที่ผ่านการปรุงแต่ง ไม่ว่าจะเป็นตอนช่วง Green bean หรือตอน Roasted แล้ว ทำให้เกิด Taste note ที่ชัดเจนมาก ไม่เป็นธรรมชาติ
![Perfect Shot กาแฟเอสเพรสโซ](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-08.png)
ว่าด้วยเรื่อง Perfect shot ของกาแฟเอสเพรสโซ
แต่เดิมเราจะเชื่อกันว่ากาแฟเอสเพรสโซมี Perfect shot คือสกัดออกมาอย่างเหมาะสม พอดี ไม่เข้มไป (Over Extraction) ไม่อ่อนไป (Under Extraction) แต่ในความเป็นจริง และทางวิทยาศาสตร์แล้ว Perfect shot นั้นไม่มีอยู่จริง ไม่ตายตัว มีเพียงค่ากราฟระหว่างการสกัด (Extraction) และความเข้มข้นของสารละลาย (Total dissolve solid : TDS) หากพล็อตกราฟแล้วเป็น Ideal shot ก็จะเป็นที่รู้กันอย่างสากลว่าเป็นกาแฟที่สมบูรณ์
มาถึงตรงนี้แล้วคงมีหลายคนที่อยากลิ้มรสของกาแฟเอสเพรสโซ หรือถ้าอยากลองทำดื่มเอง ปัจจุบันนี้ก็มีเครื่องชงหลากหลายที่ตอบโจทย์การใช้งาน ไม่เพียงแต่จะต้องเป็นเครื่อง Espresso machine เท่านั้น แต่ยังมี ROK, Flair, ARAM, Moka Pot, Staresso รวมถึงเครื่องชงแคปซูลอีกด้วย สุดท้ายนี้…กาแฟจะอร่อยขึ้นตามประสบการณ์ และเรื่องของกาแฟไม่มีถูก ผิด แต่มีกินได้ กับกินไม่ได้ครับ Enjoy your coffee
![Enjoy with Espresso](https://thomasthailand.co/wp-content/uploads/2021/09/AW-Espresso-09.png)